ආදි මානවයින්ට පෙර ජීවත් වුනු පූර්ව-මානවයින් හට ආයුධ නිර්මාණය කිරීමේ බුද්ධිමය හැකියාවක් තිබුණාද?

ඉතියෝපියාවේ ඇෆාර් ප්‍රදේශයේ ගවේෂණ කටයුතුවල නිරතව සිටින ප්‍රාග් ඓතිහාසික මානවයින් පිලිබඳ පර්යේශණ පවත්වන  කැලිෆෝනියානු විද්‍යා ඇකඩමියේ කණ්ඩායමකට තියුණු පාශාණ ආයුධයකින් සිදුකලා යයි සිතිය හැකි කැපුම් සලකුණු ඇති ඇන්ටිලෝප් මුවන්ගේ අස්ථි කොටස් හමුවී තිබේ. වසර මිලියන 3.39ක් පැරණි යයි කාබන් කාළනිර්ණ පරීක්සාවේදී සනාථවී ඇති මෙම අස්ථි වල කැපුම් සළකුණු සිදුවුනු කාළයේ ආදි පූර්ව මානවයෙකු (pre-human hominid) ලෙස සැළකෙන ඔස්ට්‍රාලෝපිතිකස් ඇෆරෙන්සිස් ගේ ජනාවාස මෙම ප්‍රදේශයේ තිබූ බවට සාක්ශි හමුවී ඇත. ඒ අනුව මෙම කැපුම් සළකුණු මෙම ආදි මානවයින් විසින් මස් සූරාගැනීම සඳහා භාවිතාකල පාශාණ ආයුධ වලින් සිදුවන්නට ඇතැයි එම පර්යේශකයින් නිගමණය කර ඇත. කැපුම් සළකුණු ඇති මේ අස්ථි පරීක්ශාකල වෙනත් පර්යේශකයින් බොහෝ දෙනෙකුද මෙම සළකුණු ආයුධ වලින් සිදුවන්නට ඇති ඒවා බවට විශ්වාස කරයි. මේ අනුව ආදි මිනිසාගේ ආයුධ භාවිතය කලින් අනුමාන කරනලද කාළයට වඩා වසර 800,000 තරම් කලින් සිදුවන්නට ඇති බව නිගමනය කරන්නට සිදුවේ. ආයුධ භාවිතය ආරම්භ කරනලද මුල්ම මානවයා ලෙස කලින් අනුමාන කොට තිබුනේ හෝමෝ හැබිලිස් නම් ආදි මානවයායි. හෝමෝ හැබිලිස් විසින් භාවිත කරන ලද පාශණ ආයුධ ඔවුන්ගේ ජනාවාස තිබුණු ප්‍රදේශවලින් හමුවී ඇත.

එහෙත් වසර මිලියන 3.39ක් ඈත අතීතයේදී ආදි පූර්ව මානවයින් ආයුධ භාවිතකරන්නට තරම් වන්නට බුද්ධිමත් නැතැයි විශ්වාස කරණ පර්යේශකයින්ද සිටින අතර ඔවුන් පවසන්නේ මෙවැනි කැපුම් සළකුණු ඇන්ටිලෝප් මුවන් බිලිගන්නා අප්‍රිකානු කිඹුලන්ගේ තියුණු දත් වලින් සිදුවූ ඒවා වියයුතු බවයි. තවත් අදහසක් වන්නේ මෙම අස්ථි වල කැපුම් වෙනත් කුර සහිත සතුනට මෙම අස්ථි පෑගීම නිසා සිදුවිය හැකි බවයි. කෙසේ වෙතත් කැලිෆෝනියා විද්‍යා ඇකඩමි පර්යේෂණ කණ්ඩායම පවසන්නේ ඔස්ට්‍රාලෝපිතිකස් ආදි මානවයා නූතන චිම්පන්සීන් තරමට හෝ බුද්ධියෙන් යුතු මානවයින් බවත් චින්පන්සීන් ගැන පර්යේශණ පවත්වන විද්‍යාඥයින් අප්‍රිකානු චිම්පන්සීන් සරල ආයුධ භාවිතා කරනා ආකාරය නිරීක්ශණය කොට වීඩියෝ ගතකොට ඇති නිසා ඔස්ට්‍රාලෝපිතිකස් ආයුධ භාවිතා කරන්නට ඇති බවට ගොඩ නැගිය හැකි තර්කය එතරම් අභව්‍ය නොවන බවයි.

හෝමෝ ඉරෙක්ටස් මානවයාගේ ශිලා ආයුධ නිමැවීමේ හැකියාව පෙර අනුමානයට වඩා ඉතා ඉහලින් තිබූ බව තහවුරුවේ.