අඟහරු ලොවට හිරු තැටියක් ගෙනගිය කිව්රියෝසිටි රෝවරය අඟහරු පොලොව මත මෝර්ස් සංඥා සටහන් කරයි!

මේවන විට අඟහරු වෙත ගොඩබට කිව්රියෝසිටි රෝවරය ගැන ඔබ බොහෝදේ දනී. අපගේ වෙබ් අඩවියෙන් මෙන්ම, විවිධ පුවත්පත්වලද වෛවර්ණ පිටු පුරාවට කිව්රියෝසිටි රෝවරයේ තාක්ශණික තොරතුරු හා එයින් සිදුකිරීමට බලාපොරොත්තුවන ගවේශණ පිලිබඳව ඔබ කියවන්නට ඇත.

එහෙත්, නාසා ආයතනය එතරම් ප්‍රසිද්ධියක් නොදුන්, පුවත්පත්වල වාර්තා නොවුනු තවත් විස්මිත රහස් ගණනාවක් කිව්රියෝසිටි අඟහරු ලොවට රැගෙන ගොස් ඇතැයි පැවසෙන අතර රෝවරයේ සැඟවුනු තොරතුරු කිහිපයක් විද්‍යා ගවේශණ වෙත වාර්තාවී ඇත.....

අඟහරුලොව හිරු තැටිය

රෝවරය නිර්මාණය කල නාසා අධිතාක්ශණික ගීකයින් (high-tech geeks) රෝවරයට සුපිරි තාක්ශණික උපකරණ ලබාදුන්නා මෙන්ම, වසර දහස්ගණනක් පැරණි තාක්ශණයක්ද ලබාදී තිබෙනවා. ඒ යාන්ත්‍රික ඔරලෝසුව නිපදවීමට පෙර පැරැණ්නන් වෙලාව දැනගත් හිරු තැටියක් අඟහරු ලොවට යවමින්.

මෙම හිරුතැටිය යැවීමේ අරමුණු කිහිපයක් තිබෙන බව නාසා ආයතනය පවසනවා. මෙයින් ඉතා වැදගත් අරමුණක් වන්නේ රෝවරයට සාපේක්ශව අඟහරු අහසේ හිරු තිබෙන ස්ථානය හිරු තැටියට වැටෙන සෙවනැල්ලේ පිහිටීමෙන් දැන ගත හැකිවීමයි. මීට අමතරව අඟරුවාගේ විෂුවය (equinox) හා සූර්ය නිවෘත්තිය (solstice) සිදුවීමට කොපමණ කල් ඇතිදැයි  දැනගැනීමද මෙය උපකාරීවේ.

කිව්රියෝසිටි හිරුතැටියේ රූපසටහනක්

මීට අමතරව රෝවරයේ කුඹයේ සවිකොට ඇති ප්‍රධාන කැමරා (MastCam) වල වර්ණ ක්‍රමාංකණය කිරීමටද (Colour Calibration ) මෙම හිරු තැටියේ සිවු කොන සවිකොට ඇති වර්ණ සතරක තීරු උපකාරී වෙනවා. යම් කාලාන්තර තුලදී මෙම වර්ණ තීරු වෙත කැමරා එල්ල කිරීමෙන්, කැමරාවෙන් ලැබෙන ඡායාරූප අඟහරුවාගේ නියම වර්ණ බවට තහවුරු කරගැනීමට උපකාරී වනවා.

අඟහරු පොලොව මත මෝර්ස් සංඥා සටහන් කරන රෝවරයේ රෝද

රෝවරය නිර්මාණය කල නාසා ගීකයින්ගේ තවත් අපූර්ව සිතුවිල්ලක් නම් රෝවරයේ රෝද අඟහරු පෘශ්ඨය මත සටහන් කරන රෝද සටහන් වල රෝවරයේ නිර්මාපකයා වන JPL ආයතනයේ නම, මෝර්ස් සංඥා ක්‍රමයට අඟහරු පොලොව මත සටහන් වන ආකාරයට එහි රෝදවල කැපුම් නිර්මාණය කිරීමයි.

මෝර්ස් සංඥා ක්‍රමය යනු තිතක් ( ඩොට් . ) හා ඉරක් (ඩෑශ් - ) ආකාරයට ඉන්ග්‍රීසි හෝඩියේ අකුරු සියල්ලම සටහන් කල හැකි සංඥා ක්‍රමයකි. මෙය අතීතයේ රේඩියෝ පණිවුඩ හුවමාරු සඳහා බෙහෙවින් යොදාගන්නා ලද අතර අද පවා හමුදා රේඩියෝ පණිවුඩකරුවන් හා නාවිකයින් ප්‍රගුණ කරන්නකි.

JPL අකුරු තුන මෝර්ස් සංඥා ක්‍රමයට සටහන් වන්නේ;

J > .---

P > .--.

L> .-..

ජේ.පී.එල් අකුරු තුන රෝවරයේ රෝද සටහන් අතර අඟහරු පෘශ්ඨයේ සළකුණු වී ඇති ආකාරය

  

රෝවරයේ විවිධ ස්ථානවල සටහන් වී ඇති ස්මාර්ට් ෆෝන් සඳහා දත්ත ලබාදෙන QR Code

රෝවරයේ විවිධ උපාංගවල ඡයාරූප නිරීක්ශණය කරන ඔබට පහත ඡායාරූපයේ ඇති ආකාරයට QR Code රූපසටහන් සළකුණු කර තිබෙනු දකින්නට ලැබී ඇත. නාසා ආයතනය සඳහන් කරන ආකාරයට මෙම QR Code මගින් ඉදිරි දිනවලදී දිනවලදී රෝවරයේ ගවේශණ පිලිබඳව තොරතුරු මහජනයා වෙත ක්ශණිකව ලබාගත හැකිවනු ඇත.

නාසා ආයතනය පවසන අන්දමට තවමත් මෙම කිව්.ආර් කේත ක්‍රියාත්මක නොවන අතර ඉදිරියේදී ඒවා ක්‍රියාත්මක කිරීමට බලාපොරොත්තුවේ. එවිට ඔබගේ ස්මාර්ට් ෆෝනය මගින් මෙම එකක ඡායාරූපයක් ගෙන ඔබටම මෙය අත්හදා බැලිය හැකිය.

Fiduciary Markers

රෝවරයේ විවිධ උපාංගවල ඡායාරූප අතර රූපයේ පෙනෙන ආකාරයේ අමුතු සළකුණු ඔබ නිරීක්ශණය කරන්නට ඇත. ෆිඩුශියරි මාකර්ස් හෙවත් විශ්වාසය තහවුරු කරන සළකුණු යනුවෙන් නම් කොට ඇති මෙම සළකුණු, නාසා ඉන්ජිනේරුවන් පවසන ආකාරයට කැමරා ඇතුළු විවිධ උපාංග චලනය වී ඇති ප්‍රමාණය පිලිබඳව දත්ත ලබාදෙයි.

උදාහරණයක් ලෙස කැමරාවෙන් රෝවරයේ ඡායාරූපයක් ගන්නා විට මෙම සලකුණු පිහිටන ස්ථාන අනුව කැමරාව අංශක කීයක් භ්‍රමණය වී ඇත් දැයි දැන ගත හැකි බව පැවසේ. මෙම මිනුම් කැමරාවේ ඇකියුටේටර් (ඇකියුටෙටර් - යමක් කරකැවීමට අවශ්‍ය මෝටරය හෝ හයිඩ්‍රොලික් උපාංග අඩංගු කොටස) මගින් එවන දත්ත සමග සසඳා අවශ්‍ය නම් කැමරාවේ ඇකියුටේටර් ක්‍රමාංකණය කිරීම මගින් කැමරාවේ බ්‍රමණය මිලිමීටර් ගණනාවකට සීරුමාරුකර ගත හැකි බව පැවසේ.