අයිස් යුගයේ ජීවත්වුනු දැවැන්තයින් වඳවී ගියේ ඇයි?

SCIENCE FICTION : ටර්මිනල් කෝඩ් - අපේ අලුත්ම විද්‍යා ප්‍රබන්ධය

Posted by Terence Kahapola Arachchi November 14, 2025

CHAPTER 00000 අළුයම 2.35, ගුවන් තොටුපොල ධාවන පථයේ ඊසානදිග අන්තය, ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදා අධි ආරක්ෂිත කලාපය, කටුණායක. තද කළු පැහැති සටන් ඇඳුමකින් සැරසුනු ඔහු සීරුවෙන් පය තැබුවා. ඊලාම් යුධ සමයේ ගුවන් හමුදා යානා නඩත්තු සිදුකල හැඟර් ගොඩනැගිල්ලක් වූ මෙය, යුද්ධයෙන් පසු අතහැර දමා තිබුණා. පිටතට සුවිසල් ගබඩාවක් මෙන් පෙනෙන මෙය තුල දකුණු ආසියාවේ අතිවිශාලතම පරිගණක මධ්‍යස්ථානයක් ක්‍රියාත්මක වන බව දන්නා ශ්‍රී ලාංකිකයින් ගණන අතැඟිලි ගණනටත් වඩා අඩුයි. කටුණායක ධාවන පථය අසල ඇති අතහැර දැමූ විශාල ගුවන්යානා නඩත්තු හැඟරය, බ්‍රිතාන්‍යයේ ඉලෙක්ට්‍රොණික හා සංඥා බුද්ධි අංශය වන GCHQ හා එහි ඇමරිකානු ප්‍රතිරූපය වන NSA ඒජන්සිය මගින් ඒකාබද්ධව පවත්වාගෙන, යන ලොවම ආවරණය වන චන්ද්‍රිකා හා ෆයිබර් ඔප්ටික් අධිවේගී දත්ත සම්ප්‍රේෂණ ජාලයේ එක් පර්යන්තයක් බවට පත්වුනේ 2010 වසරේදීයි. ශ්‍රී ලංකා ගුවන්හමුදා අධි ආරක්ෂිත කළාපයක් ලෙස උස් වැටවල් වලින් හා කැමරාවලින් ආරක්ෂාවූ මෙය තුල විශාල පරිගණක සර්වර් පද්ධතියක් හා චන්ද්‍රිකා සමග තත්පරයකට ටෙරාබයිටයක තරම් වේගයෙන් දත්ත හුවමාරු කරන ඩිජිටල් VSAT පද්ධතියක් තිබුණා. පාකිස්ථානය වැනි ද...

Grapic - Science Illustrated, May-June 2012, Page 39

පසුගිය වසර මිලියනය තුල පෘථිවිය අයිස් යුග ගණනාවක් පසුකොට ඇත. සාමාන්‍යයෙන් වසර ලක්ශයක් පමණ පවතින එක් අයිස් යුගයකට පසු වසර 20,000ත් 30,000 අතර කාළයක් උණුසුම් යුගයක් උදාවෙයි. දැන් අප මේ පසු කරන්නේ හොලෝසීන යුගය ලෙස හැඳින්වෙන තවත් එවන් උණුසුම් යුගයකි. මෙය තවත් වසර 10,000-15,000 පමණ පැවතී යලිත් අයිස් යුගයක් එළඹෙන බව විද්‍යාඥයින් විශ්වාස කරති. පෘථිවියේ අවසාන අයිස් යුගය මීට වසර 100,000 පමණ පෙර ඇරඹී වසර 10,000කට පමණ පෙර අවසන් විය.

පසුගිය අයිස් යුගය පුරාවට උතුරු අර්ධගෝලයේ මෙගා-ෆෝනා (mega fauna - ෆෝනා යනු වනසතුන්ට යෙදෙන නාමයකි-මෙගා ෆෝනා යනු විශාල වනසතුන් යන්නයි) ලෙස විද්‍යාඥයින් හඳුන්වන විශාල ක්ශීරපායි සතුන් රාශියක් පැතිරී සිටි අතර මොවුන්ගෙන් සමහරක් අයිස් යුගය අවසාන වන විට වඳවී ගියේය. මැමත් හස්තියා (wooly mammoth), ලෝම රයිනෝසිරස් (wooly rhinoceros), වල් අශ්වයා (wild horse) මෙලෙස වඳවී ගිය විශාල ක්ශීරපායින් අතර ප්‍රධානය. අධික ශීතලෙන් යුතු, ආහාර හිඟවුනු අයිස් යුගයේ හොඳින් ජීවත්වුනු මෙම සතුන් අයිස් යුගය අවසන්වි ආහාර සුළභවන අවස්ථාවකදී වඳවී යාමට හේතු විද්‍යාඥයින් අතර විශාල විවාදයකට තුඩුදී තිබේ.

මෙම විවාදය තවත් ගැඹුරුවන්නේ මෙම වඳවී ගිය සතුන් ජීවත්වුනු කාලයේම, එම පරිසරයේම ජීවත්වුනු බයිසන් ගවයා, පිනිමුවා, මස්ක් ඔක්ස් ගවයා වැනි විශාල සතුන් වඳවී නොයාමයි. ඔවුන් අදටත් උතුරු අමෙරිකාවේ හා උතුරු යුරෝපයේ හොඳින් ජීවත්වෙයි.

පසුගිය වසර සියය පුරා විද්‍යාඥයින් මෙම තේජවන්ත සතුන් වඳවී යාමට හේතු ලෙස විවිධ තර්ක ඉදිරිපත් කල අතර එම තර්ක වලින් සමහරක් පහත දැක්වේ.

වේගයෙන් උණුසුම් වෙමින් තිබෙන දේශගුණයට හැඩ ගැසීමට නොහැකි වීම
යුරෝපීය හා උතුරු අමෙරිකානු තණබිම්වල වේගයෙන් පැතිරෙමින් සිටි නූතන මිනිසාගේ දඩයමට ගොදුරුවීමෙන් වඳවී යාම
වේගයෙන් පැතිරීගිය වෛරස් රෝගයක් හෝ වෙනත් රෝගයක්
උල්කාපාතයක් හෝ වෙනත් ව්‍යසනයක්

"අප ඉහත සියලු තර්ක ඉතා හොඳින් පර්යේශණයට බඳුන්කලා, ඉහත එක් කල්පිතයකට හෝ පසුගිය අයිස් යුගය අවසානයේ සිදුවුනු මහා වඳවීයාම සම්පූර්ණයෙන්පැහැදිලි කරන්නට බෑ"

මේ වඳවීයාම් පිලිබඳව මෙතෙක් සිදුකොට ඇති දැවැන්තම පර්යේශණ ව්‍යාපෘතියට මූලිකත්වය දුන් ඩෙන්මාර්කයේ කෝපන්හේගන් විශ්වවිද්යාලයේ මහාචාර්ය එස්කී විලර්ස්ලෙෆ් පවසනවා.

වෙනස්වන දේශගුණය හා මිනිසා විසින් දඩයම්කිරීමෙන් ලෝම රයිනෝසිරස්ගේ වඳවීම සිදුවිය