HIKING & TREKKING : A Hiker’s Pamphlet to the Knuckles Mountain Range | නකල්ස් කඳු තරණය කරන්න යන අයට පුංචි විස්තරයක්

දුම්බර කඳුවැටිය ගැන විස්තරයක්

නකල්ස් එහෙමත් නැත්නම් දුම්බර කඳුවැටිය පිහිටලා තියෙන්නේ ලංකාවේ මධ්‍යම කඳුකරයේ, ඒ කියන්නේ මාතලේ සහ මහනුවර කියන දිස්ත්‍රික්ක දෙකටම මායිම් වෙන්නයි. මේ කඳු පන්තිය නිතරම මීදුමෙන් වැහිලා තියෙන නිසා අපේ පැරැන්නන් මේකට කිව්වේ 'දුම්බර කඳුවැටිය' කියලයි.

හැබැයි මේකට 'නකල්ස්' කියන නම ලැබුණේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලන කාලයේදී. මහනුවර ප්‍රදේශයේ ඇතැම් තැන්වල ඉඳන් බලද්දී, මේ කඳු පෙළ පේන්නේ හරියටම මිට මෙලවූ අතක ඇඟිලි පුරුක් (Knuckles) වගෙයි. බ්‍රිතාන්‍ය මිනින්දෝරුවන් මේ නම පටබඳින්න හේතුව වුණේ අන්න ඒ විශේෂ හැඩයයි.

නකල්ස්වල උස් කඳු මුදුන් නිතරම වගේ ඝන වලාකුළු සහ මීදුම් සළුවකින් වැහිලයි තියෙන්නේ. මේ දර්ශනීය සුන්දරත්වය වගේම, නකල්ස්වල තියෙන විද්‍යාත්මක වැදගත්කම ගැනත් අනිවාර්යයෙන්ම කියන්න ඕනේ.

නකල්ස් කඳුවැටියේ ඉහළටම වෙන්නට හුදකලා වුණු 'මීදුම් වනාන්තර' (Cloud Forests) පෙළක්ම දැකගත හැකියි. මේ මීදුම් සළුවෙන් වැසුණු වනාන්තර ඇතුළේ අපේ රටටම ආවේණික වුණු සතුන් සහ ගස්වැල් රාශියක් වාසය කරනවා.

ලෝක උරුමයක් වුණු නකල්ස් අභිමානය

අපේ රටටම ආවේණික ගස්වැල්, පඳුරු සහ කුඩා පැළෑටිවලින් 34% කටත් වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් දකින්න ලැබෙන්නේ මේ නකල්ස් වනාන්තර ඇතුළෙම විතරයි. ඒ කියන්නේ මේ වනාන්තර පද්ධතිය ලංකාවේ ජෛව විවිධත්වයට කොයිතරම් වැදගත්ද කියලා ඔබට හිතාගන්න පුළුවන් නේද?

මේ සුවිශේෂී ජෛව විවිධත්වයත්, ස්වභාවික වටිනාකමත් නිසාම 2010 අවුරුද්දේදී යුනෙස්කෝ සංවිධානය (UNESCO) විසින් නකල්ස් වනාන්තරය ලෝක ස්වභාවික උරුමයක් විදිහට නම් කළා. ඒ ශ්‍රී ලංකාවේ 'මධ්‍යම කඳුකරය' (Central Highlands) යටතට අයත් ප්‍රධාන කලාපයක් විදිහටයි.

සියවස් ගණනක ගවේෂණ ඉතිහාසයක්

නකල්ස් කඳු පන්තිය කියන්නේ සියවස් ගණනාවක ඉඳන්ම ලෝකේ පුරාම ඉන්න ගවේෂකයන්ගේ සිත් වසඟ කරපු අපූරු ඉසව්වක්. 1821 තරම් ඈත අතීතයකදී ජෝන් ඩේවි (John Davy) මේ ගැන විස්තර කළේ මේක "වනාන්තරයක සැබෑ සුන්දරත්වය පෙන්වන පරිපූර්ණ නිදර්ශනයක්" කියලයි. 

අහස උසට විහිදුණු දැවැන්ත ගස් වගේම,  කුඩා පැළෑටිවලින් පිරුණු මේ නොඉඳුල් වනාන්තරය ස්වභාවධර්මයේ අපූර්ව නිර්මාණයක් බව ඔහු එදා පැවසුවා.

අද කාලේ හයිකින් යන ඕනෑම කෙනෙක්ට වුණත් නකල්ස්වලින් ලැබෙන්නේ අසමසම අත්දැකීමක්. සුවිශේෂී ජෛව විවිධත්වය, අභියෝගාත්මක රළු කඳු මුදුන් වගේම ඒ අතර සැඟවුණු ඓතිහාසික මතකයන් මෙහි අඩුවක් නැතිව තියෙනවා.  

මෙන්න එම කොටසත් පුවත්පත් විශේෂාංග ලිපියක ශෛලියට අනුව සිංහලෙන්:

නකල්ස් චාරිකාවේ ආරම්භක දොරටුව: ඩීන්ස්ටන් (Deanstone)

නකල්ස් hiking යන බොහෝ දෙනෙක් තමන්ගේ චාරිකාව පටන් ගන්නේ ඩීන්ස්ටන් සංරක්ෂණ මධ්‍යස්ථානයෙන් (Deanstone Conservation Centre). හුන්නස්ගිරිය නගරයට කිට්ටුවෙන් පිහිටලා තියෙන මේ මධ්‍යස්ථානය නකල්ස් රක්ෂිතයට ඇතුළු වෙන්න තියෙන ප්‍රධානම තැනක් කියලා හඳුන්වන්න පුළුවන්.

මෙහි වන සංරක්ෂණ කාර්යාලයක් වගේම නකල්ස් ගැන තොරතුරු දැනගන්න පුළුවන් කුඩා කෞතුකාගාරයකුත් තියෙනවා. ඒ වගේම රෑ නවාතැන් ගන්න බලාපොරොත්තු වෙන අයට මෙහි ඩෝමිටරි (Dormitory) පහසුකම් වුණත් ලබාගන්න පුළුවන්.

කාර්යාලයට පිටුපසින් තියෙන පුංචි උද්‍යානය සහ ඩීන්ස්ටන් වැව (Deanstone Lake) තමයි ඔබේ පාගමන පටන් ගන්න සලකුණ විදිහට තියෙන්නේ. හැබැයි 'වැව' කිව්වට මේක ලොකු වැවක් නෙවෙයි,  කුඩා ජලාශයක්.

'ඩීන්ස්ටන් පුංචි ලෝකාන්තය' Hike to Mini World’s End

නකල්ස්වල සුන්දරත්වය අත්විඳින්න පටන් ගන්න කෙනෙක්ට 'ඩීන්ස්ටන් පුංචි ලෝකාන්තය' (Mini World’s End) කියන්නේ කදිම ආරම්භයක්. මේක කිලෝමීටර් 1.25ක විතර පුංචි වටරවුම් මඟක්. පයින් වනාන්තරයක සුවඳ විඳිමින්, කුඩා පොකුණක් අයිනෙන් වැටිලා තියෙන මේ පාරේ යන එක හරිම නිස්කලංක අත්දැකීමක්.

මේ කෙටි ගමනේදී අපිට සුවිශේෂී නැරඹුම් ස්ථාන (Observation Points) දෙකක් හමුවෙනවා:

පළමු නැරඹුම් ස්ථානය: මෙතැනදී ඔබට උඩුදුම්බර නගරය, අලියකොටගල කන්ද සහ ඈතින් පෙනෙන මහනුවර - මහියංගන පාරේ ලස්සන දර්ශනයක් දැකගන්න පුළුවන්.

දෙවන නැරඹුම් ස්ථානය: මෙතැනට ගියාම මුළු නකල්ස් කඳුවැටියම එක පේළියට පෙනෙන 'පැනොරාමික්' දර්ශනයක් නෙත ගැටෙනවා. කලුගල, ගෙරැඩිය ඇල්ල සහ අළුගල් ලෙන කන්ද වගේ ලස්සන තැන් රාශියක් මෙතැන ඉඳන් පැහැදිලිව බලන්න පුළුවන්.

දොතලුගල සොබාදහම් මංපෙත Dothalugala Nature Trail

ටිකක් අභියෝගාත්මක ඒත් හරිම ලස්සන ගමනක් යන්න නම් තෝර ගන්න ඕනෙ දොතලුගල සොබාදහම් මංපෙත.

ඩීන්ස්ටන් කාර්යාලයට මීටර් සියයක් විතර මෙහායින් පටන් ගන්නා දොතලුගල මංපෙත, මීට කලින් අපි කතා කරපු මඟට වඩා ටිකක් අමාරු ගමනක් යන්න කැමති අයට කදිමයි. කිලෝමීටර් 3.8ක විතර මේ ගමන මුලින් ගල් බොරළු පාරක් විදිහට තිබුණත්, ඉදිරියට යද්දී සොඳුරු අඩිපාරක් බවට පත්වෙනවා.

මේ මංපෙත් හරිම පැහැදිලිව සලකුණු කරලා තියෙන නිසා, හයිකින් යන එක ගැන ලොකු පළපුරුද්දක් නැති කෙනෙක්ට වුණත් මේ ගමන යන්න පුළුවන්. ඒ නිසාම මේක පවුලේ අය එක්ක යන්න, තනියම සංචාරය කරන්න වගේම ප්‍රවීණ කඳු නගින්නන් හැමෝටම එක වගේ ගැලපෙන තැනක්.

ගමන අතරමගදී නකල්ස්වලටම ආවේණික වුණු කුරුලු වර්ග වගේම දඟකාර රිළවුන් සහ වඳුරන්ව නිතරම දැකගන්න ලැබෙනවා. ඒක ඔබේ ගමනට තවත් අමුතුම උද්යෝගයක් එක් කරනවා නොඅනුමානයි.

ඒ වගේම මේ නිස්කලංක පරිසරයේ තවත් ටික කාලයක් රැඳෙන්න කැමති අයට කඳවුරු බැඳීමේ (Camping) පහසුකම් ද මෙහි තියෙනවා. රැයක් පුරා තරු පිරුණු අහස යට ගෙවන ඒ කාලය ඔබේ ජීවිතයට අමතක නොවන අත්දැකීමක් වේවි.

ගමන් මඟ:

මේ ගමන පුරාම දිය පහරවල් කීපයක්ම තරණය කරන්න ලැබෙනවා. ඒ වගේම වටපිටාවේ දර්ශනත් හරිම සෞන්දර්යාත්මකයි.

මීටර් 1393ක් උස නැරඹුම් ස්ථානයට ළඟා වෙන්න සාමාන්‍යයෙන් පැය දෙකක විතර කාලයක් ගත වෙනවා.

සුවිශේෂී තැන්:

නැරඹුම් ස්ථානයටත් වඩා උඩින් මීටර් 1573ක් උසැති සැබෑ දොතලුගල කඳු මුදුන පිහිටලා තියෙනවා.

හයිකින් යන අයට මෙහි තියෙන දොතලුගල කෑම්පින් අඩවිය (Campsite) දැකගන්න පුළුවන්.

ඒ වගේම ස්වභාවික දිය ඇල්ලකින් පෝෂණය වෙන, මිනිස් අතින් නිර්මාණය කරපු ලස්සන පොකුණකුත් මෙහි තියෙනවා. ගමනේ තෙහෙට්ටුව නිවාගෙන ඇඟ පත සෝදාගන්න නම් මේක කදිම තැනක්!

කෝබට්ස් ගැප් (Corbett’s Gap) සහ බලල්ගිර: සොබාදහමේ අපූරු නිර්මාණ

නකල්ස් කඳු පන්ති දෙකක් මැදින් පිහිටලා තියෙන මීටර් 1127ක් උසැති 'කෝබට්ස් ගැප්' කියන්නේ හරිම සුවිශේෂී තැනක්. 19 වැනි සියවසේදී මේ ප්‍රදේශයේ සිතියම් සකස් කරපු බ්‍රිතාන්‍ය මිනින්දෝරුවෙක් වුණු 'කෝබට්' (Corbett) සිහිවෙන්නයි මේ නම තියලා තියෙන්නේ.

මෙතැන තියෙන විශේෂත්වය තමයි, තෙත්, වියළි සහ කඳුකර කියන දේශගුණික කලාප තුනටම අයත් ගස්වැල් එකම තැනකදී දැකගන්න ලැබීම. ඒ වගේම මෙතැනින් හමන අධික සුළඟ නිසා, මෙහි තියෙන ගස් සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා උසින් අඩු, ඇඹරී ගිය හැඩයක් ගන්නවා. මෙතැන ඉඳන් බලද්දී අලියවටුනඇල, කිනිහිරිගල සහ දුම්බානගල කියන කඳු පන්තිවල මනරම් දර්ශනයක් ඔබට දැකගන්න පුළුවන්.

බලල්ගිර කන්ද: කෝබට්ස් ගැප් එකට කිට්ටුවෙන්ම තියෙන 'බලල්ගිර' කන්ද නගින එක, මුළු නකල්ස් අඩවියේම සුන්දරත්වය එකම තැනකින් විඳගන්නවා වගේ වැඩක්. දෙහිගොල්ල හුණු ගෙවල් අසලින් පටන් ගන්නා මේ මංපෙත, මානා පඳුරු සහ පයින් වනාන්තර මැදින් වැටිලා තියෙනවා. කන්ද මුදුනට ගියහම පෙනෙන දර්ශනය නම් වචනයෙන් විස්තර කරන්න බැරි තරම් සුන්දරයි.

For the experience mountain climber/trekker: ගොම්බානියා තරණය

ඔබ අත්දැකීම් බහුල, ඕනෑම අභියෝගයක් භාරගන්න සූදානම් කඳු නගින්නෙක් (Trekker) නම්, නකල්ස් මිටියාවතේ උසම කන්ද වන ගොම්බානියා (මීටර් 1870) තරණය කිරීම ඔබේ ලැයිස්තුවේ අනිවාර්යයෙන්ම තිබිය යුතුම එකක්. 

හැබැයි මතක තබා ගන්න, මේක ලෙහෙසි පහසු ගමනක් නම් නෙවෙයි. බොහෝ වෙලාවට කැලෑව ඇතුළේදී මංපෙත් මැකී යන නිසා, GPS පහසුකම්, සිතියම් සහ මාලිමාවක් අතැතිව මේ ගමන යන එක තමයි නුවණට හුරු.

ගමන් මඟ: මේ දුෂ්කර ගමන සාමාන්‍යයෙන් ආරම්භ වෙන්නේ හුලුගඟ හරහා ඇල්ලකොල්ල වත්තේ ඉහළ කොටසිනුයි.

ගමනේ ස්වභාවය:

• මෙහිදී ඔබට අංශක 70කට වඩා වැඩි බෑවුම් සහිත ඉතා බෑවුම් සහිත කඳු තරණය කරන්න වෙනවා.

• ලිස්සන සුළු මඩ සහිත අඩිපාරවල් මේ ගමන තවත් අභියෝගාත්මක කරනවා. ඒ වගේම වනාන්තරය ඇතුළේ සැඟවුණු කුඩා ශිව කෝවිල් ද ඔබට මෙහිදී දැකගත හැකියි.

කඳවුරු බැඳීම: බොහෝ දෙනෙක් කඳවුරු බඳින්නේ තේ වත්තේ මායිම අසලයි. දවස පුරා කඳු නැගලා හෙම්බත් වුණු ඔබට, එතැන තියෙන ස්වභාවික ජල තටාකයේ සීතල වතුරෙන් ඇඟ පත සෝදාගෙන විඩාව නිවාගන්න පුළුවන්. ඒක ඇත්තටම ගතට වගේම හිතටත් ලොකු සහනයක්.

ගොම්බානියා තරණය කරනවා නම් පළපුරුදු මඟ පෙන්වන්නෙකුගේ (Guide) සහය ලබාගැනීම ඉතාම වැදගත්.

නකල්ස් යන ඔබට වැදගත් දැනුම්දීමක්

නකල්ස් චාරිකාව අමතක නොවන අත්දැකීමක් කරගන්න නම් මේ කරුණු ටික අනිවාර්යයෙන්ම මතක තබාගන්න:

• සත්ත්ව ප්‍රජාව සහ පරිසරය: විශේෂයෙන්ම විල්ට්ෂයර් වැනි තෙතමනය වැඩි කඳු තරණය කරන විට කූඩැල්ලන්ගෙන් ප්‍රවේශම් වන්න. විවිධ උසින් යුත් දැවැන්ත ගස්වලින් පිරුණු මේ වනාන්තරයේ හිරු එළිය පවා පොළොවට වැටෙන්නේ අඩුවෙන් නිසා, ක්ෂණිකව පරිසරය මීදුමෙන් වැසී යා හැකියි.

• මඟ සොයා ගැනීම: 'පුංචි ලෝකාන්තය' වැනි මංපෙත් හොඳින් සකස් කර තිබුණත්, ඇතැම් මාර්ග තවමත් පිළිසකර කරමින් පවතිනවා. තවත් සමහර මංපෙත් හඳුනාගන්නට පවා අපහසුයි. එම නිසා, උස් කඳු තරණය කරනවා නම් GPS උපකරණයක් සහ භූලක්ෂණ සිතියමක් (Topographic Map) ළඟ තබාගැනීම අත්‍යවශ්‍යයි.

• විඩා නිවන දිය දහරා: දොතලුගල සහ ඇල්ලකොල්ල වතුයාය වැනි කෑම්පින් අඩවි අසල ස්වභාවික ජල තටාක දකින්න ලැබෙනවා. දවස පුරාම ඉතා දුෂ්කර මඟක (සමහරු මෙය 'අපායට ගියා වැනි ගමනක්' ලෙසත් හඳුන්වනවා) ගමන් කර විඩාවට පත්වුණු ඔබට, ඒ සීතල වතුරෙන් ලැබෙන්නේ දිව්‍යමය සහනයක්.